الکتروکوتر: راهکاری بهبودی در جراحی

در گذشته، ایجاد برش‌های جراحی به وسیله تیغ‌های جراحی باعث پاره‌شدن بافت‌ها، مویرگ‌ها و رگ‌ها در نواحی اطراف منطقه مورد نظر می‌شد. این مسئله موجب مشکلاتی مانند انعقاد خون پس از اتمام عمل و حتی ممکن بود مرگ بیمار را به همراه داشته باشد. البته حتی در جراحی‌های ساده، کمبود خون ممکن بود و در صورت پارگی شریان‌های بزرگ در مسیر عمل، خونریزی شدیدی رخ می‌داد. الکتروکوتر با مدهای متنوع خود، این مشکلات را حل و به ایجاد برش‌های دقیق با خونریزی کمتر پرداخته است.

اثرات عبور جریان از بدن

بافت‌های حیاتی دارای ویژگی‌های هدایت الکتریکی قابل‌ملاحظه‌ای هستند و جریان الکتریکی را به راحتی از خود عبور می‌دهند. جریان الکتریکی با فرکانس و نوع متفاوت، اثرات متنوعی در بافت‌ها ایجاد می‌کند.

اثر الکترولیتی (جریان‌های DC)

در استفاده از جریان مستقیم (DC)، یون‌های مثبت به سمت قطب منفی و یون‌های منفی به سمت قطب مثبت حرکت می‌کنند. این جریان به دلیل اثرات حرارتی و الکترولیتی بر روی بافت‌ها، در جراحی الکتریکی مناسب نیست. جریان DC در محل الکترودها اسید و باز ایجاد می‌کند. این اثر در یونتوفورز (جذب یون‌ها توسط بافت) استفاده می‌شود، اما به دلیل خطرات الکترولیتی بر روی بافت، در جراحی الکتریکی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

اثر فارادیک (جریان‌های AC)

جریان متناوب با فرکانس تا حدود 3111 هرتز، اثر فارادیک در بافت‌ها ایجاد می‌کند. این اثرات حرارتی دارد و باعث تحریک عصبی و عضلانی می‌شود. جریان‌های با فرکانس‌های کم‌تر از 3 کیلوهرتز، بیشترین تأثیر فارادیک را دارند و در درمان ضعف عضلانی استفاده می‌شوند.

اثر حرارتی

عبور جریان الکتریکی انرژی حرارتی در بافت‌ها ایجاد می‌کند. این انرژی حرارتی می‌تواند برای ایجاد برش‌ها و انعقاد‌ها در جراحی استفاده شود.

فرکانس مناسب برای جراحی الکتریکی

استفاده از جریان مناسب بسیار مهم است تا جراحی الکتریکی به طور موثر انجام شود. فرکانس مناسب برای این نوع جراحی، فرکانس‌های بالای 211 کیلوهرتز است. چنین فرکانسی جلوی تحریک عصبی و عضلانی را می‌گیرد و از ایجاد اسید و باز در بافت‌ها جلوگیری می‌کند.

مزایای جراحی الکتریکی نسبت به جراحی مکانیکی

جراحی الکتریکی نسبت به جراحی مکانیکی با استفاده از ابزارهای مکانیکی، مزایا و امکانات زیادی دارد:

  • توقف خونریزی: یکی از مزایای اصلی جراحی الکتریکی، توقف خونریزی سریع است. جریان الکتریکی باعث انعقاد بافت‌ها می‌شود و خونریزی را متوقف می‌کند.

  • استریل بودن الکترود: حرارت تولید شده توسط جریان الکتریکی باعث استریل شدن الکترود می‌شود، که این مسئله به پیشگیری از عفونت‌ها کمک می‌کند.

  • بهبودی سریع و عدم ایجاد عفونت: به دلیل استفاده از جریان الکتریکی در جراحی، بازترمیم بافت‌ها سریع‌تر اتفاق می‌افتد و خطر ایجاد عفونت‌ها کاهش می‌یابد.

  • حفاظت بافت از پارگی و کوفتگی: جریان الکتریکی می‌تواند بافت‌ها را در اثر برش حفاظت کند و از پارگی و کوفتگی جلوگیری کند.

  • جلوگیری از پخش خون: جریان الکتریکی باعث انعقاد بافت‌ها می‌شود و از پخش ذرات خون به اطراف جلوگیری می‌کند.

انواع مدهای دستگاه الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر با توجه به نوع جریان و کاربردهای مختلف، انواع مدهای مختلفی دارد که به تنظیم برش و انعقاد در جراحی کمک می‌کند:

  • مد برش (Cut)

در این مد، با تنظیم چگالی جریان الکتریکی، مایعات درون سلولی سریعاً گرم می‌شوند و تبخیر می‌شوند، که این عمل باعث پاره شدن بافت‌ها می‌شود.

  • مد انعقاد (Coagulation)

مد انعقاد با استفاده از جریان با چگالی کمتر از مد برش، انرژی حرارتی را به تدریج افزایش می‌دهد و باعث جمع شدن بافت‌ها می‌شود. این مد جهت توقف خونریزی پس از برش بافت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

  • مد انعقاد غیر تماسی (Fulguration/Non-contact Coagulation/Spray Coagulation)

در این مد، با استفاده از جریان با فرکانس بالا، ولتاژ زیاد و مدولاسیون قوی، جریان الکتریکی به صورت غیر تماسی ایجاد می‌شود. این مد جهت توقف خونریزی در مناطق دسترسی دشوار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

  • مد ترکیبی (Blend)

در این مد، همزمان از مد برش و مد انعقاد برای ایجاد تاثیرات دقیق‌تر در بافت‌ها استفاده می‌شود.

معرفی دستگاه الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر ابزاری حیاتی در فرآیند جراحی الکتریکی است که با استفاده از جریان الکتریکی، برش و انعقاد بافت‌ها را انجام می‌دهد. در این مقاله، به بررسی اجزاء اصلی دستگاه الکتروکوتر و راهنمایی برای استفاده صحیح از آن خواهیم پرداخت.

اجزاء اصلی دستگاه الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر از اجزاء مختلفی تشکیل شده است که هر یک نقش مهمی در انجام عمل جراحی دارند:

قلم تک قطبی

قلم تک قطبی به عنوان یکی از اجزاء اصلی دستگاه الکتروکوتر به کار می‌رود. این قلم حاوی الکترودی است که جریان الکتریکی را به بافت‌ها منتقل می‌کند.

الکترودهای قلم تک قطبی مخصوص برش و انعقاد

الکترودهای موجود در قلم تک قطبی برای انجام عملیات برش و انعقاد بافت‌ها طراحی شده‌اند. هر الکترود وظیفه‌ای خاص را در فرآیند جراحی ایفا می‌کند.

صفحه بیمار با کابل اتصال به دستگاه

صفحه بیمار که به بدن بیمار متصل می‌شود، جریان الکتریکی را از دستگاه به بافت‌ها منتقل می‌کند. این اتصال از طریق کابل‌های مخصوص انجام می‌شود.

پدال پایی دوگانه

پدال پایی دوگانه برای کنترل دستگاه الکتروکوتر به کار می‌رود. پدال زرد رنگ برای کنترل برش و پدال آبی رنگ برای کنترل انعقاد استفاده می‌شود.

پنست دو قطبی و کابل اتصال

برای انجام عمل جراحی با دقت بیشتر، از پنست دو قطبی به همراه کابل اتصال به دستگاه استفاده می‌شود. این ابزار به جراح امکان محکم‌تر کردن بافت‌ها را می‌دهد.

روش‌های عملکرد دستگاه الکتروکوتر

دستگاه الکتروکوتر دارای دو روش اصلی عملکرد است که به صورت زیر توضیح داده خواهد شد:

  • تک الکترود فعال یا Monopolar

در این روش، جریان الکتریکی از الکترود فعال (چاقو جراحی) به بدن بیمار منتقل می‌شود و سپس از طریق الکترود دیگر به دستگاه بازمی‌گردد. این روش به عنوان تک الکترود فعال شناخته می‌شود.

  • تکنیک دو قطبی یا Bipolar

در این روش، از دو الکترود که در یک پروب دوقطبی به طور مجتمع قرار دارند، برای انجام عمل جراحی استفاده می‌شود. جریان از یک سر به بافت وارد شده و از سر دیگر به دستگاه بازمی‌گردد.

نکات مهم در استفاده از دستگاه الکتروکوتر

استفاده صحیح از دستگاه الکتروکوتر نقش حیاتی در موفقیت جراحی دارد. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارتند از:

  • اتصال صحیح الکترود برگشتی به بدن بیمار بسیار مهم است. موقعیت الکترود باید زیر کتف یا زیر ران قرار گیرد.
  • محل قرار گرفتن الکترود برگشتی باید به گونه‌ای باشد که عبور جریان از بدن بیمار را نتیجه ندهد و در فاصله کوتاهی از منطقه جراحی قرار گیرد.
  • مدار باید به گونه‌ای بسته شود که کوتاه‌ترین مسیر را طی کند و از قفسه سینه عبور نکند.
  • در مواردی که بیمار دارای پیسیمیکر قلبی است، تداخل فرکانس ممکن است خطرآفرین باشد.
  • قبل از شروع جراحی، محل استفاده از دستگاه الکتروکوتر باید با مواد پاک‌کننده تمیز شود.
  • برای جلوگیری از سوختگی، باید محل‌های تعرقی با پارچه خشک جدا شوند.
  • در هنگام استفاده از مانیتور، باید فاصله معقول بین مانیتور و الکترود حفظ شود.

با رعایت این نکات و استفاده صحیح از دستگاه الکتروکوتر، امکان انجام جراحی‌های دقیق و موفقیت‌آمیز بیشتر خواهد بود.

منبع : ابهرالکتریک